Notariusz Warszawa - Zbycie udziałów w Spółce

Zbycie udziałów w Spółce

Zbycie udziałów w Spółce z o.o.

Zbycie udziałów w Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością - Forma:

Zbycie udziałów w spółce z o.o. zgodnie z art. 180 kodeksu spółek handlowych. wymaga formy pisemnej z notarialnie poświadczonym podpisem zarówno zbywcy jak i nabywcy w obecności Notariusza. Taka forma zastała zastrzeżona w art. 73 kodeksu cywilnego pod rygorem nieważności.

Zgodnie z przyznaną w art. 96 pkt. 1 prawa o notariacie kompetencją, notariusz poświadcza własnoręczność podpisu. Przy dokonywaniu omawianej czynności, notariusz zobowiązany jest stwierdzić tożsamość stawających osób na podstawie dowodu osobistego lub paszportu. Sam sposób stwierdzenia tożsamości powinien być określony przez notariusza w sporządzonym dokumencie, oprócz tego w klauzuli notarialnej zawierana jest data, oznaczenie miejsca sporządzenia np. Kancelaria Notarialna Warszawa, podpis notariusza i jego pieczęć. Na prośbę strony możliwe jest również wskazanie godziny dokonania czynności.

Jak już wcześniej wspomniano co do zasady podpis stawających powinien zostać złożony w obecności notariusza, jednak w przypadku wcześniejszego jego dokonania możliwe jest uznanie przed notariuszem podpisu za złożony własnoręcznie. Fakt ten zostanie odnotowany w klauzuli poświadczeniowej wydanej przez naszą Kancelarię Notarialną w Warszawie.

Koszt poświadczenia jednego podpisu pod umową zbycia udziałów uzależniony jest od wartości zbywanych udziałów: zgodzie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości maksymalnej taksy notarialnej z dnia 20 lutego 2013 roku Poz. 237 Dziennik Ustaw RP wynosi 1/10 maksymalnej stawki taksy notarialnej: np. wartość 10 000zł – 31zł +vat 23%

W celu wyliczenia taksy notarialnej prosimy o kontakt telefoniczny z Kancelarią Notarialną w Warszawie pod numerem: 22 827 25 38.

Ogólną zasadą wynikającą z k.c. jest swoboda zbywania udziałów. W zgodzie z art. 57 k.c. nie można wyłączyć ani ograniczyć uprawnienia do przeniesienia, obciążenia, zmiany lub zniesienia prawa, jeżeli według ustawy prawo to jest zbywalne. Jednak, że do udziałów w spółce istnieje szeroki katalog wpisów ograniczający bądź nawet wyłączający uprawnienie zbycia udziałów:

  • Wyłączenie na podstawie art. 16 kodeksu spółek handlowych, - czynność dokonana przed wpisem spółki do rejestru jest nieważna, analogicznie rozporządzenie udziałem przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału,
  • Zakaz nabywania udziałów własnych przez spółkę art. 200 kodeks spółek handlowych. Wyjątkiem może być nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, niemogących zostać zaspokojonych z innego majątku zobowiązanego wspólnika oraz nabycie udziałów w celu umorzenia. Zasadą jest zbycie takich udziałów w ciągu roku od nabycia.
  • Opisane zapisy należy stosować zarówno do części udziałów jak i ułamkowej części,

  • Umowne uzależnienie zbycia udziałów od wcześniejszego uzyskania zgody spółki z o.o., wskazanie procedury uzyskania zgody,
  • W umowie spółki z o.o. mogą również wystąpić personalne ograniczenia w rozporządzeniu udziałami np. do określonych grup osób (cudzoziemców, osób karanych itp.),
  • Zastrzeżenie w umowie spółki prawa pierwokupu na rzecz pozostałych wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W takich sytuacjach często umowa spółki określa precyzyjnie sposób zawiadomienia wspólników, określenie ceny, wyznaczenie terminu na zgłoszenie chęci nabycia, wskazanie zasad postępowania, gdy więcej niż jeden ze wspólników zgłosi chęć nabycia udziałów,
  • W przypadku zastrzeżenia w umowie powtarzających się świadczeń niepieniężnych, zbycie całości bądź części takich udziałów zgodnie z art. 176 kodeksu spółek handlowych wymaga zgody spółki.
  • Zastosowane w umowie spółki ograniczenia w zbywalności udziałów może dotyczyć wszystkich jak i tylko niektórych udziałów. W przypadku, gdy takich ograniczeń bądź wyłączeń nie przewidzieliśmy w umowie spółki nic nie stoi na przeszkodzi, aby uchwałą wspólników zmieniającą umowę spółki (przy zachowaniu formy aktu notarialnego w obecności Notariusza zazwyczaj w Kancelarii Notarialnej) w późniejszym czasie takie ograniczenia wprowadzić. Warunkiem jednak wejścia w życie takiej uchwały jest zgoda wszystkich wspólników, których w istocie dotyczy.

    Skuteczność zbycia udziałów

    „Art. 182. § 1. Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz zastawienie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć.

  • § 2. Jeżeli zbycie uzależnione jest od zgody spółki, stosuje się przepisy § 3-5, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
  • § 3. Zgody udziela zarząd w formie pisemnej. W przypadku gdy zgody odmówiono, sąd rejestrowy może pozwolić na zbycie, jeżeli istnieją ważne powody.
  • § 4. W przypadku, o którym mowa w § 3, spółka może w terminie wyznaczonym przez sąd rejestrowy przedstawić innego nabywcę. W razie braku porozumienia cenę nabycia i termin jej zapłaty ustala sąd rejestrowy na wniosek wspólnika lub spółki, po zasięgnięciu, w miarę potrzeby, opinii biegłego.
  • § 5. Jeżeli wskazana przez spółkę osoba nie uiściła ceny nabycia w wyznaczonym terminie, wspólnik może rozporządzać swobodnie swoim udziałem, jego częścią lub ułamkową częścią udziału, chyba że nie przyjął oferowanej zapłaty.”
  • Zgodnie z cytowanym art. 182 kodeksu spółek handlowych zbycie udziału w spółce z o.o. może zostać uzależnione od wcześniejszej zgody spółki. Samo zbycie udziałów natomiast jest skuteczne wobec spółki dopiero z chwilą zawiadomienia jej. Zawiadomienia takiego może dokonać bądź zbywca bądź nabywca udziałów potwierdzając wskazane zdarzenie dowodem (umową z poświadczonymi notarialnie przez Notariusza podpisami). Wartym wspomnienia jest obowiązek zawiadomienia spółki, nawet w przypadku wskazania nabywcy. Zawiadomienia dokonuje się wobec osoby uprawnionej do reprezentacji spółki, tj. członek zarządu bądź prokurent. Ustawa nie precyzuje wymogu formy zawiadomienia jednak z powodów czysto dowodowych zaleca się zawiadomienie spółki w formie pisemnej z potwierdzeniem otrzymania.

    Sprecyzowanie chwili uzyskania przejścia udziału wobec spółki ma istotne znaczenie dla nabycia statusu wspólnika, a co za tym idzie uzyskaniem praw i obowiązków wynikających ze stosunku spółki. Do momentu zawiadomienia spółki, zbywcy przysługują prawa i obowiązki związane z udziałem. Świadczenia spełnione przez spółkę są skuteczne względem nabywcy.

    Do momentu zawiadomienia spółki strony mogą dowolnie kształtować, zmieniać umowę zbycia udziałów, nic nie stoi na przeszkodzie również w jej rozwiązaniu.

    Obowiązki zarządu związane ze zbyciem udziałów,

    Zawiadomienie spółki o przejściu własności udziałów rodzi powstanie dwóch obowiązków zarządu spółki z o.o.:

  • wpisanie do księgi udziałów,
  • złożenie sądowi rejestrowemu aktualnej listy wspólników,
  • Wpis do księgi udziałów przejścia udziałów, wywołuje w szczególności skutki deklaratywne.

    Odpowiedzialność stron umowy zbycia udziałów, za niespełnione świadczenia,

    „Art. 186. § 1. W przypadku zbycia udziału lub jego części nabywca odpowiada wobec spółki solidarnie ze zbywcą za niespełnione świadczenia należne spółce ze zbytego udziału lub zbytej części udziału. Przepis ten stosuje się również do zbycia ułamkowej części udziału. § 2. Roszczenia spółki do zbywcy z tytułu świadczeń określonych w § 1 przedawniają się z upływem trzech lat od dnia, w którym zgłoszono spółce zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału.”

    Zgodnie z cytowanym artykułem nabywca odpowiada solidarnie ze zbywcą wobec spółki za świadczenia niespełnione. Wartym odnotowania jest fakt, że nabywca, który rozporządzi udziałem przed zawiadomieniem spółki o objęciu udziałów nie podlega odpowiedzialności, która przechodzi na kolejnego nabywcę. Świadczenie uznaje się za niespełnione w rozumieniu przepisu, jeżeli stało się należne w terminie przed zawiadomieniem spółki o zbyciu udziałów. Nabywca udziału ponosi odpowiedzialność względem spółki nawet, gdy nie wiedział o ich istnieniu. Nabywcy w takim przypadku pozostaje roszczenie do zbywcy za wady prawne udziału.

    Strony umowy zbycia udziałów w spółce z o. o. mogą dowolnie kształtować ich odpowiedzialność wynikającą z niespełnionych świadczeń. Jednak takie porozumienia są skuteczne wyłącznie między stronami, nie zaś w stosunku do spółki. Roszczenia spółki w stosunku do zbywcy z tytułu niespełnionych świadczeń przedawniają się z upływem trzech lat od dnia zgłoszenia zbycia udziałów, natomiast okres przedawnienia względem nabywcy wynosi dziesięć lat.

    Egzekucja z udziału w spółce z o.o.

    Z udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością można przeprowadzić egzekucje. Przebiega ona w dwóch etapach:

  • zajęcie udziału,
  • sprzedaż prawa,
  • Komornik doręcza dłużnikowi zawiadomienie. o wszczęciu egzekucji z podaniem treści tytułu wykonawczego oraz z informacją o braku możliwości odbioru świadczeń należnych z tytułu uczestnictwa w spółce z o. o., ani również o konieczności powstrzymania się od rozporządzania czy obciążania zajętych udziałów.

    Komornik w czasie zajęcia, powinien poinformować spółkę, że zajęcie dotyczy także wypłat przyszłych związanych z udziałem. Zajęcie takie nie jest jednak tożsame z zajęciem innych wierzytelności np. z umowy o pracę. Równocześnie z zajęciem komornik, wzywa spółkę do wskazania w jakiej wysokości przysługują dłużnikowi udziały oraz czy w związku z udziałami należą się mu jakieś inne świadczenia. Dodatkowo komornik poucza spółkę o obowiązku poinformowania czy inne osoby roszczą sobie prawo do zajętych udziałów. Dokonując zajęcia udziałów w spółce, komornik niezwłocznie powinien zawiadomić sąd rejestrowy.

    W przypadku nie zaspokojenia wierzyciela w drodze egzekucyjnego zajęcia, wierzyciel ma prawo wystąpić do sądu o nakazanie sprzedaży w drodze licytacji udziałów.

    Przydatne pliki:

  • - wzór umowy zbycia udziałów
  • - Kodeks spółek handlowych
  • Tekst przygotowany na potrzeby: Kancelaria Notarialna Warszawa